Roots van de sierui
De roots van de sierui liggen in Europa, Azië en het Midden-Oosten, waar ze vrij in de natuur groeien. De botanische naam van sierui is Allium, waarvan de letterlijke betekenis ‘scherpte’ is, net als de smaak die het geeft in gerechten. De naam Allium heeft door de eeuwen heen verschillende betekenissen gekregen. Volgens de Victoriaanse geschiedenis brengen ze geluk en voorspoed. Oude Egyptenaren zagen de ‘rokken’ van de ui als symbool voor eeuwigheid en beeldden ze daarom af op graven. En de Romeinen gaven Allium de betekenis ‘ui’ of ‘prei’.
Sierui-familie
De familie van de sierui is gezellig groot. Er zijn honderden soorten, waaronder eetbare varianten als de ui, sjalot, knoflook, daslook en prei. Leuk zo’n grote familie, en nog lekker ook! Naast de eetbare sieruien is er een nog veel grotere groep die de show steelt in de tuin. Je zult je verbazen over hun verschillende looks. Er zitten enorme reuzen tussen, maar ook kleine neefjes en nichtjes met fijne bloemetjes. We hebben ze op een rijtje gezet voor je.
- Allium aflatunense is de meest befaamde sierui, en elk lid van de familie sierui kent haar wel. Haar bloem bestaat uit vele kleine stervormige bloempjes die samen een grote bol vormen.
- Allium ‘Ambassador’ is met haar grote bloem, lengte van anderhalve meter en paarse kleur de stoere zus binnen de familie.
- Allium caeruleum is een echte dromer. Met haar stervormige, hemelsblauwe bloemen lijkt ze doorgaans zwevend de dagen door te komen.
- Allium christophii is de chique dame van de familie. Ze maakt een statement in de tuin met haar zilverkleurige, scherpgevormde bloempjes die samen een bol kunnen worden van 20 centimeter.
- Allium giganteum is de reus binnen de familie sieruien. De naam zegt het al: de bolvormige bloemen worden gigantisch! Om deze sierui kun je echt niet heen.
- Allium ‘Gladiator’ is met recht haantje de voorste. Hij groeit ontzettend snel en tot wel een meter hoog, en heeft als eerste supergrote bloemen.
- Allium ‘Globemaster’ heeft aanzien binnen de familie. Dat is niet voor niets want hij bloeit het langst, heeft de meeste bloemetjes en is ook nog eens het allergrootst.
- Allium karataviense is het kleine zusje van de familie die zich niet in een hoekje laat duwen. Ze groeit dan wel niet hoog, maar de prachtige créme tot lila gekleurde bloemen zijn indrukwekkend.
- Allium moly is de sfeermaker van de omvangrijke familie. Haar fijne vrolijke gele bloempjes zijn aanstekelijk gezellig.
- Allium Mount Everest draagt zijn naam niet voor niets. Hij is wit als sneeuw en wordt wel 1,20 meter lang!
- Allium neapolitanum staat bekend om haar gracieuze uiterlijk, en haar familie noemt haar ook wel ‘bruidsuitje’. Ze heeft stervormige en geurende witte bloemetjes die een bol vormen van zo’n 10 centimeter.
- Allium oreophilum houdt ervan om de familie op te vrolijken met haar roze bloemetjes, die sierlijk en goedgehumeurd ieder hun eigen kant op bloeien.
- Allium roseum heeft duidelijk de status ‘snoezigerd’ verworven in de familie. Haar zachtroze kleine bloemetjes zijn niet anders dan schattig te noemen.
- Allium schubertii wil anders zijn dan de rest. Met haar bijzondere lange bloempjes valt ze goed op.
- Allium sphaerocephalon is met haar bijnaam ’trommelstok’ de muziekmaker. De paarsrode bloemen groeien in een kleine bol waardoor het net drumsticks lijken.
- Allium unifolium heeft niemand nodig, denkt ze. Met haar roze stervormige bloemen verkent ze op eigen kracht de wereld, maar stiekem staat haar familie achter haar als steun en toeverlaat.
Leuk om te weten
- Sieruien zijn nog mooier als ze tussen vaste planten mogen schitteren.
- Sieruien bloeien als snijbloem bijzonder lang in de vaas.
- Je hoeft geen last van uiengeur te hebben als je sieruien in een vaas laat schitteren. Zet de stelen op ijskoud water en de geur zal minimaal zijn.
- Vlinders en bijen zijn dol op de bloemen van sieruien.
- Sommige soorten zijn echte reuzen; ze zijn bijna zo groot als kinderen.
- Veel soorten sieruien verwilderen. Dat betekent dat ze winterhard zijn, ieder jaar terugkomen en zichzelf vermeerderen.
Hoe plant je sieruien?
Sieruien plant je van half september tot half december. Maar wat is nu het meest ideale moment in deze drie maanden? Wanneer de temperatuur onder de 10 graden is, staat het startsein op groen. Je kunt dan naar hartenlust de tuin met sieruien beplanten. Zorg er wel voor dat het niet vriest; de bloembollen moeten voor de vorst in de grond zitten. Sieruien planten is niet moeilijk, en in vijf stappen is het voor elkaar.
Stap 1
Graaf of een gat voor een groep bloembollen bij elkaar, of individuele gaten voor het planten van enkele bloembollen of kleinere groepjes. De grootte van de bloembol bepaalt hoe diep je moet planten. Grote sieruien (5 cm en groter) moeten 15 cm diep worden geplant en kleine sieruien (2,5 – 5 cm) 7 tot 10 cm diep.
Stap 2
Verwijder onkruid en kleine steentjes en mix daarna wat tuinaarde door de grond voor extra voeding, zodat het teveel aan water kan weglopen.
Stap 3
Zet de bloembollen zachtjes in de grond met de punt naar boven. Duw hierbij niet te hard op de bloembol want dan beschadigen ze. Grote bloembollen hebben een afstand van 7 tot 20 centimeter nodig en kleine bollen 3 tot 7 centimeter.
Stap 4
Bedek de bloembollen met de uitgegraven aarde.
Stap 5
Is de grond droog? Geef de sieruien dan wat water.